Poizometryczna Relaksacja Mieśni (PIR) jest to rozciąganie mięśni, opierające się na fizjologicznych mechanizmach zachodzących w mięśniach podczas ich pracy. Każdy mięsień podczas rozciągania ma pewien odruch, który nazywa się odruchem na rozciągnięcie – jeżeli mięsień jest rozciągany to w ramach obrony odruchowo się napina, co jest zabezpieczeniem przed naderwaniem. Zjawisko obrony mięśniowej wygasa dopiero po ok. 30 sek. od rozpoczęcia rozciągania, co powoduje, że te pierwsze 30 sekund nie daje nam tak wiele jak dłuższe rozciąganie. Sposobem ominięcia odruchu na rozciągnie mięśni jest PIR, który działa na dwa sposoby:
- rozluźnia mięsień rozciągany jeszcze przed jego rozciągnięciem
- rozluźnia też mięsień antagonistyczny w stosunku do niego (tzw. zjawisko antagonistycznego hamowania).
Poizometryczną relaksację mięśni wykonuje się cyklicznie. Każdy cykl składa się z trzech faz:
- Rozciągnięcie mięśnia do pierwszego, najmniejszego uczucia rozciągnięcia lub bólu i następnie zatrzymujemy ruch rozciągający.
- Nacisk bardzo lekko przeciwko oporowi wyzwalając napięcie izometryczne (bez wykonywania ruchu) o sile nie przekraczającej 20% wartości maksymalnej. Napięcie trwa około 8 sekund, aby mięsień w ramach obrony uwarunkowanej neurologicznym odruchem rozluźnił i wydłużył się (odwrotny odruch na rozciąganie mięśnia).
- Zaprzestanie naciskania naprzeciw oporowi i następuje rozluźnienie wszystkich rozciąganych mięśni w tej samej pozycji – bez zmiany położenia poszczególnych części ciała. Po tym wykonuje się powolne przesunięcie danej części ciała w kierunku rozciągającym mięśnie. Bardzo ważne jest by nie zmniejszać rozciągnięcia mięśnia poprzez ruch powrotny w stawie.
Cały cykl powtarza się od nowa dwa do czterech razy. Istotnym elementem w trakcie rozciągania jest swobodny, głęboki oddech, gdyż on także działa rozluźniająco na nasz organizm. Wskazania do stosowania metody PIR: wzmożone napięcie mięśniowe ograniczające zakres ruchu w stawie wzmożone napięcie mięśniowe wywołujące ból przy dotyku oraz ruchu zwiększenie elastyczności oraz poprawa kurczliwości tkanki mięśniowej usprawnienie przepływu krwi w naczyniach włosowatych mięśni normalizacja pobudzenia receptorów skóry oraz czucia głębokiego, dzięki czemu z mięśnia do mózgu dostarczane są prawidłowe informacje zaburzenia czynnościowe mięśni (urazowe, przeciążeniowe), naciągnięcia mięśni związane ze zmożonym wysiłkiem fizycznym skrócenia długości mięśni jako powikłanie długotrwałego unieruchomienia